De verticale tuin van Patrick Blanc bij Caixa Forum in Madrid.

MADRID, 4 MAART 2008. Het komt maar zelden voor dat je naar een gebouw kijkt, ontworpen door Herzog & de Meuron, en je zó enorm wordt afgeleid. Daarvoor zijn de creaties van dit Zwitserse architectenduo doorgaans toch te opmerkelijk. Wat je uiteindelijk ook van de Allianz Arena in München, Tate Modern in Londen, museum/onderzoeksinstituut Schaulager in Basel of het Olympisch stadion van Peking vindt, ze laten een mens in zijn opvatting over architectuur meestal niet onberoerd.

Maar aan de Paseo del Prado in Madrid, niet ver van het centraal station Atocha en museum Reina Sofia, is dat anders. Daar staat Caixa Forum, een multifunctioneel cultureel centrum, gesponsord door de Catalaanse bank la Caixa. Op het oude bakstenen industriële complex is een stalen, roestig uitziende, constructie geplaatst. Het gebouw zelf is van de grond getild om een plein te creëren. Het interieur (let vooral op de trap) is al even indrukwekkend.

Madrid: 3,3 miljoen inwoners

Jacques Herzog en Pierre de Meuron hebben voor dit project in Madrid samengewerkt met de Franse wetenschapper en kunstenaar/botanist Patrick Blanc (Parijs, 1953). Tegen een 24 meter hoge muur van het gebouw voor Caixa Forum heeft hij een verticale tuin aangelegd. Een groene oase van gras, bloemen en planten die insecten en vogels aantrekt. Niet verwonderlijk dus dat de aandacht hier eigenlijk vooral uit gaat naar het concept van Blanc.

Al sinds zijn jeugd is hij gefascineerd door tropische flora. In hun worsteling voldoende licht te krijgen, leren planten met elkaar te leven en zich aan te passen aan omstandigheden. Vaak op wonderbaarlijke wijze, zegt Blanc. Als hij 19 jaar is, raakt hij in de ban van planten die verticaal groeien. Het wordt zijn passie. Als wetenschapper van het Centre National de la Recherche Scientifique in Parijs is hij met enige regelmaat op de nationale televisie te zien in een populair wetenschappelijk programma.

In 1994 presenteert hij, op een tuinbeurs in Frankrijk, zijn eerste verticale tuin aan de wereld. “In steden hebben we horizontale ruimte nodig om te slapen, te lopen en te consumeren. Maar verticale ruimte is nog volop beschikbaar.” Inmiddels is Blanc een veelgevraagd botanische kunstenaar. Overal ter wereld installeert hij zijn verticale tuinen; in galeries, hotels, winkelcentra, ambassades en ministeries. Parkeergarages en treinstations behoren volgens Blanc ook tot de mogelijkheden.

Na het Parijse musée du quai Branly is er nu ook een verticale tuin op een gebouw in Madrid. Het concept van Herzog & de Meuron in samenwerking met Blanc past natuurlijk ook in de trend: het toepassen van groene architectuur. Als architect doe je er goed aan om te laten zien dat je het begrip ‘duurzaam’ een warm hart toedraagt. Liefst zichtbaar voor iedereen. Bij Caixa Forum is dat gelukt. Niemand is toch tegen 15.000 planten en 250 verschillende diersoorten op een muur van 24 meter hoogte?