Het Centre Pompidou van Metz, in de volksmond ook wel de ‘smurfenmuts’ genoemd.

METZ, 15 AUGUSTUS 2010. Brasserie ABC, in de volksmond l’ABC, is zo’n typisch Frans café-restaurant aan zo’n typisch Frans plein met zo’n typisch Franse naam, Place du Général de Gaulle. Al even typisch zijn de taferelen die zich op een druilerige zondagmorgen als deze binnen de vier muren afspelen. Aan een lange tafel in de hoek zit een groepje 65-plussers. Spreek gerust van een levenslustig stel bejaarden, want ze koesteren de lach.

De dame die ons bedient hult zich in klassiek obertenue, zwarte rok en witte blouse. Ze brengt op verzoek een typisch Frans ontbijt: stokbrood met ham, een croissant, thee en koffie. Ze kijkt ongeïnteresseerd chagrijnig zoals Fransen ongeïnteresseerd chagrijnig kunnen kijken. Maar na een aantal extra koppen koffie en een langzaam oplopende rekening tovert ze zowaar een vriendelijke glimlach op haar gezicht. Zo gaat dat hier in l’ABC.

En toch. Er hangt verandering in de lucht. De eigenaar van de brasserie, recht tegenover het centraal station uit 1905, droomt al van glorietijden. En iedereen mag het weten. Op de glazen deur prijkt een foto van het futuristisch museum, waarvan kenners beweren dat het de stad gouden bergen gaat brengen. Aan de wand hangt nog een poster waarop dit veel bejubelde kroonjuweel schittert in het avondlicht.

De stad Metz, in het noordoosten van Frankrijk aan de Route du Soleil tussen Luxemburg en Nancy, heeft haar nieuwe toeristenmagneet – het Centre Pompidou – in de armen gesloten. Het is een regionaal filiaal van de vestiging in Parijs, naar een ontwerp van de architecten Shigeru Ban, Jean de Gastines en Philip Gumuchdjian. Het is open sinds mei van dit jaar en de verwachting is dat er jaarlijks tweehonderdduizend bezoekers de poort passeren.

Metz: 130.000 inwoners

In allerijl hebben Franse uitgevers hun reisgidsen over Metz alvast aangepast. De 2010-editie ligt in de boekhandels met – inderdaad – een foto van het Pompidou op de kaft. Aan alles merk je dat de industriestad in Lotharingen hoopt op het Bilbao-effect. Deze Noord-Spaanse stad is tot 1997 een anonieme vlek op de wereldkaart. Totdat de Amerikaan Frank Gehry Bilbao een modern en controversieel architectonisch meesterwerk, het Guggenheimmuseum, schenkt. Vliegtuigen vol toeristen worden ingevlogen. De hele regio profiteert van een economische impuls.

De lokale ondernemers in Metz, zoals brasserie ABC, kennen de verhalen natuurlijk ook. De burgemeester noemt het Centre Pompidou tijdens de opening in aanwezigheid van de Franse president Nicolas Sarkozy ‘een lichtgevende kathedraal vol kunst’. Kritische inwoners reppen van ‘de smurfenmuts’. Vriendin A. die ons vergezelt, spreekt van ‘een bospaddenstoel die nog het meest lijkt op een wegrestaurant’.

Wat je ook van het gebouw vindt, de spektakelarchitectuur laat kennelijk niemand onberoerd. Als je van l’ABC het stationsplein oversteekt, wijst een groot kleurrijk paneel je de weg naar het Centre Pompidou. Via de deels overdekte Passage de l’Amphiteâtre is het vijf minuten lopen naar de ingang. Dat daar een lange rij staat, zal niet verbazen. Tickets kopen via internet is nu nog niet mogelijk. Als je, zoals wij, geluk hebt gehad en het weekend in Nancy hebt doorgebracht, kun je ook kaartjes kopen bij het office du tourisme.

De openingsexpositie Chefs d’Oeuvre? toont 800 kunstwerken. Daarvan komen er ongeveer 700 uit het Centre Pompidou in Parijs, slechts een fractie van de beschikbare 65.000 die in kelders zijn opgeslagen. Ze zijn te zien in drie ruimtes, in feite gestapelde dozen, waarvan de bovenste en onderste haaks op elkaar staan. De zalen bieden – het was een eis aan het architectenteam – een fraai uitzicht op die andere hoogtepunten van Metz, het TGV-station en kathedraal Saint Etienne.

Om half vijf, anderhalf uur voor sluitingstijd, staan nog tientallen mensen geduldig buiten te wachten. Als dat de voorbode is van wat Metz in de nabije toekomst mag verwachten, zal ook de eigenaar van brasserie ABC een tevreden mens zijn.