Het monumentale Place Stanislas in Nancy, met uitzicht op het Musée des Beaux-Arts.

NANCY, 14 AUGUSTUS 2010. Clichés zijn clichés omdat ze waar zijn. Dus de vraag die de hotelreceptioniste stelt, is eigenlijk volstrekt logisch. “Zijn jullie op de heen- of op de terugweg?” Zie hier het lot van Nancy, samengevat in één zin. Al decennia lang wordt deze historisch stad aan de E25, de Route du Soleil, stelselmatig genegeerd. Reizigers op weg naar zuidelijke oorden zijn zelden genegen er langer dan een nacht – en vaak ook nog eens uit pure noodzaak – te vertoeven.  

Regina Schrambling, verslaggeefster van de New York Times, bezoekt Nancy in 2000. “Nancy was only supposed to be a way station on a trip from Alsace to Paris last summer, no more than a geographically desirable place to break up a drive and taste my first authentic quiche Lorraine. Instead it was like a cash machine where hundred-dollar bills spit out when you punched in twenties.” Om haar betoog kracht bij te zetten, omschrijft ze Nancy als ‘een soort Parijs voor beginners’.

Collega en voormalig reisjournalist Wiel Beijer van Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad rept in 2004 in een reportage van een “monumentale, levenslustige stad. Rijdend over de Route du Soleil ligt Nancy vijftig kilometer achter Metz. Je ziet de stad liggen, maar je voelt je niet geroepen om er de reis naar zon en zee voor te onderbreken. Fout.”

Inderdaad, fout. Als je ’s avonds, tijdens de overgang van schemerduister naar nacht over het Place Stanislas loopt, waan je je in een sprookjeswereld. De prachtige klassieke gebouwen, waaronder het stadhuis en Musée des Beaux-Arts, zijn in de kleuren goud en roze-rood uitgelicht. De stijlvolle terrassen van de restaurants en grand cafés zijn het ontmoetingspunt van het goede Bourgondische leven.

Nancy: 260.000 inwoners

Het plein, op de Unesco-lijst van werelderfgoed, is een paar jaar geleden opgeknapt en teruggebracht in de oorspronkelijke staat van het jaar 1755. Dat visitekaartje is aantrekkelijk genoeg om een weekend vanuit Maastricht af te zakken naar Nancy. Niet als pitstop, maar als eindbestemming. De autorit duurt maximaal drie uur.

Blijven hangen rond het Place Stanislas, Place de la Carrière met het paleis van de gouverneur van de Franse koning, de oude stad – vieille ville Léopold – en het romantische Parc de la Pépinière zou overigens zonde zijn. Nancy is vooral ook een moderne, ‘groene’ stad. Niet voor niets speelt de plaatselijke voetbaltrots, AS Nancy uitkomend in de hoogste Franse klasse, dit jaar voor het eerst op kunstgras. In 2010 moet alles nu eenmaal duurzaam en milieuvriendelijk zijn.

Tussen de rivier Meurthe en het Marne-Rijnkanaal is aan de oostkant van de stad, tien minuten lopen van Place Stanislas of drie minuten met de tram, een complete nieuwe wijk verrezen. In totaal gaat het om 20 procent van het complete stadsoppervlak. Een van de meest prestigieuze projecten is de aanleg van veertig hectare watertuin met fonteinen en  planten. Het ontwerp van de Franse landschapsarchitect Alexandre Chemetoff wordt in 2003 beloond met de Franse publieksprijs voor architectuur.

Je kunt er flaneren langs het water waar nieuwe fiets- en wandelpaden zijn aangelegd. Al twintig jaar wordt er gebouwd aan dit nieuwe stukje stad. De investering bedraagt inmiddels bijna 400 miljoen euro. Appartementencomplexen staan zij aan zij met bedrijfsruimtes. Er is plek voor een hypermodern ziekenhuis, de school voor architectuur, een multimediaal muziekcentrum, een megabioscoop en een mediapark.

De universiteit met 47.000 studenten is een belangrijke motor voor innovatie. Op verschillende plekken in de stad wordt de bezoeker via driehoeksborden geconfronteerd met een volgend megalomaan project: een ‘groene campus’ in het centrum op voormalig militair terrein, geheel in lijn met de geldende mondiale eco-normen, moet Nancy nog meer allure geven.

Duurzaamheid is ook het toverwoord voor ARTEM. Dat staat voor Art, Technologie en Management, het profiel van drie van de samenwerkende onderwijsinstituten. De verschillende gebouwen werken met recyclebare lucht, regenwater wordt hergebruikt, alles werkt op groene stroom en het park dat tussen de bebouwing wordt aangelegd moet gaan zorgen voor een natuurlijke ventilatie. Het moet Nancy, samen met al de historie die de stad rijk is, definitief op de toeristenkaart zetten. Niet langer als makkelijk te negeren tussendoortje, maar als hoofdgerecht.