Louvre II, dependance van ’s wereld meest beroemde museum, in Lens.

LENS, 10 FEBRUARI 2013. Stade Félix Bollaert is een Frans voetbalmonument uit 1932. Een hoog opgetrokken vierkante betonnen bak, midden in een arbeidersbuurt, maar o zo sfeervol als RC Lens er zijn thuiswedstrijden moet spelen. De naamgever is de directeur van het plaatselijke mijnbouwbedrijf die vlak voor de opening overleed. En – hoe uniek – het stadion telt ongeveer 42.000 stoeltjes, méér dan het aantal inwoners van Lens dat niet eens een bioscoop heeft.

Op deze vrieskoude zondag zijn alle parkeerplaatsen rondom Félix Bollaert vol. Maar een rood-gele sjaal zul je nergens ontwaren, er wordt vandaag niet gevoetbald. Sinds 4 december 2012 leiden alle wegen naar Louvre II, de regionale dependance van misschien wel ’s werelds beroemdste museum dat vorig jaar bijna negen miljoen bezoekers naar Parijs lokte. Het nieuwe cultuurpaleis van Nord-Pas-de-Calais is gebouwd op een oude mijngroeve.

De Allée Marc-Vivien Foé is een symbolisch stukje asfalt die de verbondenheid die Lens voelt met voetbal en, sinds kort dus ook kunst, mooi uitdrukt. De smalle weg verbindt het stadion met de ingang van het Louvre. Het is een eerbetoon aan de voetballer uit Kameroen die zijn carrière in 1994 in Europa begon bij RC Lens en op 26 juni 2003 een hartstilstand kreeg tijdens de wedstrijd Kameroen tegen Colombia. Hij overleed op weg naar het ziekenhuis.

Vanuit de grote glazen ruimtes van Louvre II kun je Stade Félix Bollaert zien liggen, maar daar houdt de relatie voetbal-kunst verder echt op. Als je de borden in en rond Lens mag geloven is er slechts één twee-eenheid die er nog toe doet: Louvre-Lens, dat is de formule die dit mijnstadje een glorievolle toekomst moet geven. Op het elektronische informatiebord naast de ingang van de Sleger-kerk aan het centrale Place Jean Jaurés wordt trots verwezen naar een artikel uit de New York Times, waar Lens op nummer 26 staat van The 46 places to go in 2013.

Lens: 40.000 inwoners (agglomeratie Euralens 575.000)

“Lens wil het nieuwe Bilbao worden”, schrijft de gezaghebbende Amerikaanse krant. Dat lijkt wat ambitieus als je de inwonersaantallen naast elkaar legt. Maar inmiddels is genoegzaam bekend wat er wordt bedoeld met het Bilbao-effect. Lens, waar de laatste mijn in 1960 op slot ging en de bevolking werd opgezadeld met een torenhoge werkloosheid, wil simpelweg niet meer worden genegeerd door toeristen op weg naar Parijs, Calais waar de trein naar Londen vertrekt, of naaste buur Lille.

Sinds 2004 weet Lens dat het een nieuwe veelbelovende stip is op de mondiale cultuurkaart. Samen met vijf andere steden in de regio Nord-Pas-de-Calais stelden zij zich kandidaat voor de nieuwe vleugel van het Louvre, eentje die zich niet in de Franse hoofdstad zou bevinden. Het gerenommeerde Japanse architectenbureau Sanaa kreeg de opdracht een modern museum (kosten bedragen uiteindelijk 150 miljoen euro) te ontwerpen. Niet voor Arras, Calais, Boulogne-sur-Mer, Valenciennes of Amiens, maar voor Lens.

Het project Louvre-Lens is onderdeel van het beleid ‘culturele decentralisering en democratisering’ van het Ministerie van Cultuur en Communicatie. Er moet een inhaalslag worden gemaakt in sociale milieus waar weinig aandacht wordt besteed aan het culturele leven, zoals in Nord-Pas-de-Calais waar de meeste jongeren in heel Frankrijk wonen. Het is een van de regio’s waar de stijgende lijn van het museumbezoek niet waarneembaar is. De keuze voor Lens is een unieke mogelijkheid om een gebied, de laatste decennia getroffen door industriële en sociale crisis, te herdefiniëren.

We sluiten, na een korte wandeling over de voormalige treinrails van dit oude mijngebied, van stadion naar Louvre II, aan in een lange rij tot buiten in de kou. De vriendelijke, kleumende suppoost wijst ons de weg. Landschapsarchitecte Catherine Mosbach heeft een schets gemaakt voor het museumpark. Daar wordt nog volop aan gewerkt. Binnen, in de nog een jaar gratis toegankelijke Galerie du Temps zo groot als een voetbalveld, is het filelopen. Honderden mensen verdringen zich als mieren rond de museumstukken. De inhaalslag? Die is in volle gang.

Drukte in Galerie du Temps van Louvre-Lens, die het eerste jaar na opening gratis te bezoeken is.