BOLOGNA, 4 AUGUSTUS 2021. Kinderen kunnen genadeloos zijn. Snoeihard in hun oordeel als het gaat om wat je op reis tegenkomt aan kunst en cultuur. De schoonheid van de stad waar je rondwandelt, de prachtige verhalen, de historie: het boeit ze soms simpelweg totaal niet. Dan moet je af en toe zo’n veelvuldig beschreven bezienswaardigheid even durven misbruiken om ervan te kunnen genieten.

Op dezelfde dag dat Nederland juicht om het besluit van UNESCO om de Koloniën van Weldadigheid aan de Werelderfgoedlijst toe te voegen, rept burgemeester Virginio Merola over “een grote eer en grote verantwoordelijk”, nu ook de portieken van zijn stad Bologna in de prestigieuze ranking zijn opgenomen. Het is overigens de 58^ste site in Italië, waarmee het land wereldwijd de meeste vernoemingen van cultureel en natuurlijk erfgoed heeft.

Een week na het UNESCO-besluit dwalen wij door Bologna. We komen eerst en vooral voor de portici, zoals de Italianen de arcaden noemen. De hoofdstad van de regio Emilia-Romagna heeft jarenlang aan de kandidatuur gewerkt en presenteert in het bidbook dat aan UNESCO is voorgelegd de portieken als het symbool van “een duurzame stedelijke levensstijl. Binnen de galerijen zijn publieke en religieuze gebouwen voor alle sociale klassen”.

De schitterende portieken vertellen een belangrijk deel van de stadsgeschiedenis. Het is eigenlijk een architectonisch meesterwerk van 40 kilometer lang dat zich door het centrum slingert. De zuilengalerijen vormen een verbinding tussen de openbare ruimten en de private panden. Rond 1300 is Bologna met vijftigduizend inwoners een van de tien grootste steden in Europa. Door de vele studenten en geleerden die worden aangetrokken door de eerste universiteit van Europa is de groei explosief, met als gevolg een ernstig woningtekort.

Bologna: 395.000 inwoners

Het uitbreiden van woningen is geen optie, omdat de straten dan te smal worden. Daarom komen de bestuurders met een ander idee: de portici. Huiseigenaren mogen hun woning uitbreiden door middel van extra kamers boven de straat, leunend op pilaren. Daardoor ontstaat er extra woonruimte maar blijven de straten even breed. Om eventuele wildgroei tegen te gaan, komen er al snel officiële regels. Elke boog mag maximaal zeven voet hoog zijn (ongeveer 2.70 meter), zodat een man te paard er ook gebruik van kan maken.

Als de klok op Piazza Maggiore vijf keer slaat, wordt de hitte voor heel even verdreven door een pittige regenbui. Voor slechts een paar minuten, maar het ultieme bewijs is geleverd: de arcaden beschermen niet alleen tegen de felle zon, ze fungeren ook als een luxe paraplu tegen de regen. Of je hier nu komt met zon, regen, wind, of sneeuw: je smartphone draait overuren om het subtiele spel van licht en schaduw vast te kunnen leggen.

Verscholen tussen de portici, naast de San Petroniusbasiliek, ligt Palazzo dell’Archiginnasio, ontworpen in opdracht van de toenmalige paus Pius IV. Ooit een faculteit van de eerste universiteit ter wereld, zoals Bologna – waar anno 2021 een op de vier inwoners studeert – zich positioneert. Nu huisvest het gebouw uit 1562 een bibliotheek en het schitterende, houten Theatro Anatomico, waar regelmatig secties werden uitgevoerd op lijken om de studenten de details van het menselijk lichaam bij te brengen.

Of dit alles onze kinderen interesseert? Niet echt, of nou ja, echt niet. Ander referentiekader, ander perspectief, andere golflengte. Maar we maken er altijd het beste van. Door, zoals nu, een wedstrijd te organiseren in de arcaden van de Via Farini. Een tijdrit op de step. Niet zonder gevaar voor menig toerist en inwoner. Een kleine misdaad tegen UNESCO’s werelderfgoed, maar ach, een tijd van 11,5 seconden over de mozaïek vloertegels is voor A. toch echt het hoogtepunt van de dag.