De Medienhafen in het zuidwesten van Düsseldorf. Het is wachten op de levendigheid. (foto Sus Bogaerts)

DÜSSELDORF, 30 JANUARI 2010. Dit is waarschijnlijk het verkeerde jaargetijde voor de prangende vraag die nu door ons hoofd spookt. Het regent in stadsdeel Medienhafen, Düsseldorf. Een verliefd stel zoekt beschutting bij elkaar tegen de wind. Hun paraplu blijkt een waardeloze bondgenoot. Een man vlucht snel het moderne grandcafé op de voetgangersbrug binnen.

We werpen een snelle blik op het sfeervolle interieur van restaurant Gehry’s, vernoemd naar de Amerikaanse architect Frank Gehry, in het door hem ontworpen witte Zollhofgebouw. Er zit geen mens. Zou de opmerking van projectontwikkelaar Jürgen Overdiek nog steeds actueel zijn? “In de Medienhafen is te weinig leven. Het is de bedoeling dat er een urbane cultuur gaat ontstaan, maar dat ontbreekt er nog aan”, zegt hij in de zomer van 2006 in een interview met het regionale dagblad Rheinische Post.

Al vijftien jaar bouwt Düsseldorf, een charmante stad in het Ruhrgebied, aan de Medienhafen. Via een mooie wandeling langs de Rijnpromenade loop je in een kwartier naar de Altstadt. Architectuur, creatieve industrie, gastronomie en cultuur moeten elkaar in de Medienhafen elkaar omhelzen. Dat lukt op een druilerige dag als deze zeker niet. Het havengebied is uitgestorven. Ik heb het hier eigenlijk nooit anders meegemaakt. Al is er natuurlijk een groot verschil tussen zomer en winter.

Maar de discussie in Düsseldorf mag nog worden gevoerd: hoe pomp je leven in een plek die eigenlijk op kunstmatige wijze, door uitgekiende stadplanning, is ontstaan? Waren de creatieve geesten en bedenkers van het Céramique-terrein In Maastricht er destijds ook niet van overtuigd dat de slagader van de wijk, Avenue Céramique, een soort Ramblas zou worden? Het resultaat lijkt er in de verste verte niet op.

Elke ambitieuze stad die de sprong naar de toekomst wil maken, stuit op dit probleem. Neem de Zuidas in Amsterdam. De nieuwe directeur van het gemeentebureau Zuidas, Klaas de Boer, zegt vandaag in het Financieele Dagblad, dat het gebied ‘ook na zevenen moet gaan leven’. ’s Avonds en in het weekeinde is er nauwelijks activiteit. Hij komt met oplossingen. “Meer tijdelijke bewoning toestaan. Een club op de hoogste etage van zo’n hoog gebouw. Een fietspad uit de Zuidas de groene Amstel-scheg in, zodat je binnen enkele minuten op het platteland bent. Meer winkels dan alleen horeca in de plinten op straatniveau.”

Over het ‘hoofdstuk wonen’ – een belangrijke component – moet de politiek in Düsseldorf nog beslissingen nemen. Waar mag je wel bouwen en waar niet, welk segment heeft de voorkeur en hoe zorg je ervoor dat dit niet ten koste gaat van de industrie in de haven, essentieel voor de lokale economie? Vooralsnog zijn alleen in de Speditionsstrasse 700 woningen gepland.

De Medienhafen, waar straks 8.000 mensen werken, heeft gewoon nog wat meer tijd nodig om zich te bewijzen als het nieuwe kloppende hart van Düsseldorf. Het stadsdeel is immers nog lang niet af. En fraaie gebouwen van bekende architecten (Gehry ontwierp het uit drie gebouwen bestaande Neuer Zollhof, ook de Italiaan Renzo Piano heeft zijn handtekening gezet onder een nog te bouwen miljoenenproject) zijn geen garantie voor succes.

Düsseldorf: 584.000 inwoners

Het gaat om het samenstellen van de juiste cocktail, en dat is een kwestie van geduld. Een discotheek is er al, een megabioscoop ook, Starbucks heeft een zaak geopend, de prestigieuze hotelketen Radisson zit er en behalve grote (WDR) en kleine mediabedrijven ontdekt nu ook de modewereld (Tommy Hilfiger, Guess, Tom Tailor) de Medienhafen. Misschien moet er nog een aantrekkelijk museum of galerie bij en het organiseren van populaire evenementen kan ook geen kwaad. Aan de locatie ligt het niet. Het is dus wachten op de lente in de Medienhafen.