Het meest prestigieuze gebouw dat Maastricht nooit kreeg: de studentencampus van Calatrava.

MAASTRICHT, 13 NOVEMBER. Eens in de zoveel tijd verschijnt er zo’n onderzoek waarvan je je afvraagt wat het precies voorstelt. ‘Maastricht beste stedentrip’, meldt NU.nl. vandaag. Er wordt verwezen naar een reissite, waar 15.000 beoordelaars voor een 8,4 als rapportcijfer hebben gezorgd. Er is gekeken naar uitgaansleven, cultuur, omgeving, sfeer en de kwaliteit van de verschillende hotels. In de uitverkiezing is Den Bosch tweede geworden.

Dat zal wel. De hoofdstad van Limburg is gewend aan het winnen van prijzen. Ook al zijn ze van onduidelijke of onbeduidende afzenders. Complimenten kun je niet vaak genoeg krijgen. Maastricht is een van ’s lands meest bewierookte steden. Om veel redenen. Een daarvan zou het criterium moderne architectuur kunnen zijn, of beter: architecten van naam en faam. Toeristen kennen het gebouw. Of soms de ontwerper. Zelden beiden. Een korte, niet complete, handleiding die kan dienen bij het volgende populariteitsonderzoek:

WIEL ARETS – ABKM
In het boek ‘1001 gebouwen die je gezien moet hebben’ is ook de Academie Beelden Kunsten Maastricht (ABKM) opgenomen. Architect: Wiel Arets uit Heerlen, wiens bureau Wiel Arets Architects (WAA) vestigingen heeft in Amsterdam, Berlijn, Maastricht en Zürich. Toch doet de buitenkant van zijn ABKM mij nog het meest aan een badkamermuur denken.

DAVID CHIPPERFIELD – HOTEL BEAUMONT
Het interieur van Hotel Beaumont is in 2004 het eerste gerealiseerde project van de Britse sterarchitect David Chipperfield in Nederland. Hij is, onder andere, verantwoordelijk voor het veel bewierookte Neues Museum in Berlijn. “Chipperfields ontwerp van Beaumont is streng en tolereert geen eigen creativiteit in de inrichting”, schreef de Volkskrant destijds.

JO COENEN – CENTRE CÉRAMIQUE
De voormalige rijksbouwmeester Jo Coenen is uitgegroeid tot een van de belangrijkste architecten en stedenbouwkundigen van Nederland. Het lijstje gebouwen dat hij Maastricht schonk is inmiddels vrij lang. Denk aan stadbibliotheek Centre Céramique en winkelcentrum Mosae Forum. De Heerlenaar was ook het brein achter de vernieuwing van het Céramiqueterrein.

CRUZ Y ORTIZ – PATIO SEVILLA
De uitbreiding van het Stedelijk Museum in Amsterdam, het olympisch stadion van de Spaanse stad Sevilla, de treinstations van Sevilla en Basel: architectenbureau Cruz y Ortiz uit Sevilla tekenden voor de ontwerpen. In Maastricht ontfermden zij zich over woonblok Patio Sevilla en de bijbehorende binnentuin op het Céramiqueterrein.

HERMAN HERTZBERGER – IL FIORE
“Ik heb in elke periode wel eens een keer een goed gebouw gemaakt, maar ook wel eens iets wat minder goed was”, zei Herman Hertzberger op 29 september 2012 in Volkskrant Magazine. Hij is vooral bekend van zijn Centraal Beheergebouw in Apeldoorn. In Maastricht wordt zijn kantoorgebouw Il Fiore op het Céramiqueterrein ook wel ‘Il Fiasco’ genoemd.

HANS KOLLHOFF – DE COLONEL
Zeven jaar geleden werd de opening van De Colonel op het Stationsplein met veel bombarie gevierd. De Berlijnse architect Hans Kollhoff was de ontwerper van “hét kantoorgebouw van de 21ste eeuw”. Inmiddels staat een groot deel leeg. Cultureel maandblad Zuiderlucht schreef daar deze maand een artikel over. De kop: De Colonel krijgt amper post.

MECANOO – HERDENKINGSPLEIN
’s Avonds, als de studenten van de Academie Beeldende Kunsten naar huis of naar de kroeg zijn, is het Herdenkingsplein uitgestorven. Zonder uitzondering eigenlijk. Er gebeurt zelden iets. De verlichting is schaars. Mecanoo, het bureau van Francine Houben en Erick van Egeraat, bedacht het stedenbouwkundig plan en de langgerekte woningbouwblokken.

MERKX + GIROD – SELEXYZ DOMINICANEN
Ze deden de recente renovatie en uitbreiding van sportpaleis Ahoy in Rotterdam, maar ze zijn vooral bekend vanwege het interieur van de mooiste boekhandel ter wereld. “A bookshop made in heaven”, zo omschreef de Britse krant The Guardian Selexyz in de voormalige Dominicanenkerk, dé toeristische trekpleister in Maastricht.

ALDO ROSSI – BONNEFANTENMUSEUM
Zou iemand Aldo Rossi (1931-1997) ooit verteld hebben dat zijn Bonnefantenmuseum – geopend in maart 1995 – in de volksmond ook wel de tampon wordt genoemd? De Italiaanse architect is verantwoordelijk voor misschien wel het bekendste, moderne gebouw van Maastricht. Rossi beschouwde het museum als een ‘kijkfabriek’.

ÁLVARO SIZA – TOREN VAN SIZA
Ben ontelbare keren langs de Toren van Siza gereden aan de Avenue Céramique en het doet me niks. Onlangs was ik voor de eerste keer in Fundação Serralves, een museum in Porto, ook van zijn hand: veel mooier krijg je het niet. Maar goed. “Álvaro Siza staat dan ook niet bekend als ontwerper van torens”, zo schrijft verhuurder Vesteda op haar website.

Maastricht: 121.000 inwoners

In deze opsomming ontbreekt de naam van een van de meest gevierde architecten van deze tijd, passend in het rijtje sir Norman Foster, Renzo Piano, Richard Rogers. Maastricht had hem graag toegevoegd aan de lijst ‘grote namen’, maar hij zal in Maastricht voor altijd geassocieerd worden met het grootste bouwprojectdebacle dat de stad heeft gekend.

SANTIAGO CALATRAVA – CAMPUS
In november 2009 trekt de Maastrichtse corporatie Servatius de stekker uit de bouw van de campus op Randwyck dat plaats moet bieden aan tweehonderd studenten. Het gaat om een ontwerp van architect Santiago Calatrava. De kosten lopen op tot ver boven de 200 miljoen euro. Wie niet ver wil rijden om een gebouw van Calatrava te bewonderen, stapt het beste in de trein naar Luik. Daar kom je aan in zijn reusachtige station, Guillemins.