Winkel van Fashionclash in de Maastrichtse Hoenderstraat.

MAASTRICHT, 29 JULI 2010. Zucht. Een keer in de zoveel tijd is het raak. Dan wil Maastricht weer iets. Nu wil Maastricht, na Amsterdam, de tweede modestad van Nederland worden. Inderdaad. Oók al? Er zijn maar weinig dingen die Maastricht niet is, wil zijn of wil worden. Maastricht cultuurstad. Maastricht historische stad. Maastricht winkelstad. Maastricht culinaire stad. Maastricht congresstad. Maastricht universiteitsstad. In het recente verleden nog geopperd: Maastricht boekenstad en Maastricht muziekstad.  

En dan vergeet ik ongetwijfeld nóg een paar belangrijke kwalificaties. Maastricht modestad dus. Loze kreet of interessante gedachte? Interessante gedachte, als je kijkt naar de initiatieven die de laatste jaren eigenlijk uit het niets zijn ontstaan. Neem Fashionclash, een levendige cocktail van modeshows, kunst, design en exposities, dit jaar voor de tweede keer georganiseerd in de Timmerfabriek. Een evenement van groeiende allure, uit de creatieve koker van studenten van de Maastrichtse Academie Beeldende Kunsten.

Niet voor niets heeft Fashionclash afgelopen juni ook buiten de landsgrenzen – tijdens cultuurnacht Ruhr 2010 in het kader van cultuurhoofdstad Essen – haar kunsten mogen vertonen. Exponent van hun rijzende ster is de gelijknamige store in de Maastrichtse Hoenderstraat. Oprichters van het eerste uur, onder wie Branko Popovic en Nawie Kuiper, promoten en verkopen er hun eigen kledinglijn.

Een absolute meerwaarde voor het totale stedelijke aanbod, ja. Maar als je dit allemaal bij elkaar optelt, ben je dan plots een modestad? Nee. Daar verandert de mogelijke komst van de topmerken Paul Smith en Hermès Paris voorlopig niets aan. Met Gucci, Louis Vuitton en Rolex lopen nog gesprekken. Als de onderhandelingen positief verlopen, vestigen zij zich in de Stationsstraat of aan de Wilhelminasingel in Wyck. Het levert Maastricht al met al nog niet vanzelfsprekend het stempel van modestad op.

Ben overigens benieuwd wat ze in Arnhem vinden van de ambitieuze plannen uit het diepe zuiden. Die stad heeft toch een veel langere traditie op het gebied van mode en wordt, na Amsterdam, ook algemeen beschouwd als het tweede Nederlandse modemekka: er zit al meer dan vijftig jaar een modeacademie, er wordt een modebiënnale georganiseerd en overal in de binnenstad hebben zich gerenommeerde ontwerpers gevestigd die vaak aan de modeacademie zijn opgeleid.

Met ambities is niets mis. Maar om te voorkomen dat het loze kreten worden, is het belangrijk hoe die ambitie in praktijk wordt vertaald. De vraag is ook of Maastricht zich wéér een nieuw imago kan permitteren. Mode, historie, universiteit, cultuur, enzovoorts. Het waait alle kanten uit. Maastricht is van alles een beetje. Pogingen om een scherp profiel uit te tekenen sterven al jaren in schoonheid.

Maastricht: 118.000 inwoners

Nu de stad serieus wil meedoen in de race om de titel culturele hoofdstad van Europa in 2018 is het noodzakelijk dat wordt nagedacht over welke initiatieven passen in een onderscheidend cultureel profiel. Vervolgens is de vraag of en hoe deze op elkaar worden afgestemd. Het kost de stad al moeite genoeg om, wat kwartiermaker Guido Wevers van Maastricht cultuurhoofdstad omschrijft als een ‘database’, aan te leggen.

In kaart brengen wat er aan de hand is in de euregio is kennelijk een monsterklus. In Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad van zaterdag 17 juli zegt Wevers: “De directeur van het Modemuseum in Hasselt kent wel Fashionclash uit Maastricht en lokale modeontwerpers in Aken en Luik. Maar hij weet niets van hun achtergrond. Tijdens mijn roadshow in de euregio trof ik een bassist van een popgroep uit Eupen. Hij werkt in Brussel en speelt overal in Europa. Hij zei dat hij de Nederlandse en de francophone klank niet goed kent. De blik over de grens zou zijn werk als muzikant kunnen voeden. Het gaat erom om het enorme reservoir in dit gebied open te breken. Culturele Hoofdstad is het instrument.”

Het wordt tijd om al die ideeën te bundelen. Concreet, tastbaar. En vooral: kiezen. De stad die alle ballen in de lucht probeert te houden, moet duidelijke keuzes gaan maken. En snel. Wat doen we wel en wat niet? Voor Maastricht breken cruciale tijden aan en daarbij is de vraag of Maastricht een modestad is of moet zijn, even van ondergeschikt belang.