Straatbeeld Kiev tijdens het Europees kampioenschap voetbal.

KIEV, 12 JUNI 2012. Op de website Booking.com kun je een hotelkamer reserveren voor het Slavutich Hotel in Kiev. Ik heb het een paar weken geleden serieus overwogen. De beoordelingen zijn met een gemiddelde van 6.7 weliswaar matig, maar voor één nacht moet een mens niet al te moeilijk doen. De foto’s laten een massief gebouw in Sovjetstijl zien. Drie sterren, dat dan weer wel.

De kamers zien eruit alsof ze in de jaren zeventig voor het laatst zijn ingericht. Maar de ligging aan de rivier Dnjepr, met zijn spuitende fonteinen, is best aanlokkelijk. De vierhonderd kamers zijn vrij goedkoop. Ook dat is gunstig voor de supporters die een bezoek brengen aan deze speelstad tijdens het Europees kampioenschap voetbal. Er is volgens de beschrijving kabel-tv, draadloos internet en een balkon.

Iemand uit Indonesië heeft zeventien seconden geleden een ‘economy twin room’ voor 42 euro geboekt. Erboven staat in de rode balk een mededeling dat dit hotel waarschijnlijk snel volgeboekt zal zijn. Nou, ik denk het niet. De man of vrouw uit Indonesië wacht een onaangename verrassing…

Toen ik ter voorbereiding op de reis naar Oekraïne met logistieke zaken bezig was, keek ik voor de zekerheid ook even op de website van het Slavutich Hotel. Een keurig online visitekaartje in het Russisch en het Engels. Maar dwars door het beeld in grote, rode letters staat ‘we are raided’ geschreven. Letterlijk: wij zijn overvallen.

Vrijwel tegelijkertijd verschijnt in NRC Handelsblad op 12 mei een artikel met de kop ‘Het wilde oosten van Europa’. De teneur: Oekraïne heeft miljarden gestoken in nieuwe vliegvelden, bruggen en wegen, maar de burgers worden er nauwelijks beter van. Mykola Rjabtsjoek, medeoprichter van het kritische tijdschrift Krytyka en senior onderzoeker aan het Centrum voor Culturele Studies, wijst naar de Donetsk-maffia die eerst vooral in de Donbas-regio in het zuidoosten actief was. Sinds president Janoekovitsj aan de macht is, beschouwen ze het hele land als hun territorium.

Kiev: 3 miljoen inwoners

Grote en kleine bedrijven, zoals hotels, worden op een vijandige manier overgenomen. “Ze worden overvallen door mensen die tegen de autoriteiten aanschurken, met behulp van de politie of paramilitairen. Bezit is niet veilig in Oekraïne.” In meer kranten wordt deze trend beschreven. Gemaskerde mannen met knuppels hebben het Slavutich Hotel in Kiev geconfisqueerd. Ondernemers geven vaak al toe, nog voordat er geweld gebruikt wordt.

“Er zijn geen onafhankelijke rechtbanken in Oekraïne, dus je kunt doen wat je wilt. Vaak komt er eerst iemand binnen om je een bedrag te bieden voor je handel. Als je weigert, kun je alles kwijtraken, dus de meeste mensen gaan akkoord. Gewoon maffia. Zoals Italië werd overgenomen door Sicilië, wordt Oekraïne overgenomen door de Donetsk-maffia.”

Het is een belangrijke verklaring voor de vaak torenhoge hotelprijzen die worden gevraagd tijdens het voetbalkampioenschap. Vandaar onze lange speurtocht naar betaalbare kamers. In Kharkiv, de tweede stad van het land waar het Nederlands elftal zijn drie groepswedstrijden speelt, stuitte ik op kamers van negen vierkante meter die voor 450 euro per nacht verkocht worden. We hebben daarom Dnjepropetrovsk als uitvalsbasis gekozen.

Maar eerst nog even Kiev. De stad waar gastland Oekraïne gisteravond in hun eerste wedstrijd met 2-1 heeft gewonnen van Zweden en waar wij maar heel even – te kort – van mogen proeven. Of hij blij is, vragen we aan Wlodimir die ons van vliegveld Boryspil komt ophalen. “Ja”, is zijn bondige antwoord en hij draait de volumeknop nog wat verder open. Duidelijk geen zin in een uitgebreide analyse. Hij heeft de sleutel van ons appartement, midden in het centrum, om de hoek van Independance Square. Hij zet ons keurig af, geeft de wifi- en deurcode, forceert een glimlach en verdwijnt dan in de nacht. Maar ach, alles beter dan de Donetsk-maffia.