Oost omhelst west in Oekraïnse Kharkiv, speelstad tijdens Europees kampioenschap voetbal 2012.

KHARKIV, 17 JUNI 2012. In versnelde pas lopen we naar de auto. Het is 23.45 uur. Donker op straat. We zijn ruim tweeduizend kilometer van huis, Rusland is hooguit driekwartier rijden. Weg hier. Weg van dit vervloekte stadion, een Oekraïens cultureel monument uit 1926, dat zich nooit wilde laten betoveren door elf voetballers in het oranje. Het wonder waarop door een hele natie zo vurig was gehoopt, kwam er nooit.

Kharkiv zou een tussenstop moeten zijn. Zo’n plek waarvan je weet dat het slechts tijdelijk is. Je bent immers op doorreis. Op weg naar een nog mooier oord, waar je naar toe mag omdat je wedstrijden wint. Kharkiv hoort in het rijtje Toulouse, Porto, Leipzig, Bern, Kaapstad, Durban, Port Elisabeth. Stuk voor stuk fraaie en interessante steden waar ik als supporter de afgelopen veertien jaar een feestje kon vieren in de zalige wetenschap dat je weer verder mocht trekken. Met daarbij nog altijd uitzicht op een potsierlijke zilveren of gouden beker.

Kharkiv werd de eindbestemming. In het noordoosten van Oekraïne ontspoort de trein. Verloren van Denemarken, Duitsland en zojuist van Portugal. Drie wedstrijden, nul punten. Een historisch dieptepunt in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Maar we zijn niet boos. Hooguit teleurgesteld. Als voetbal al de belangrijkste bijzaak is, was het dat in de loop van de week bij gebrek aan resultaten nog een beetje meer geworden.

In een ‘wonder van Kharkiv’ hebben we nooit willen geloven. Natuurlijk praat je over de kansen in de auto van uitvalsbasis Dnjepropetrovsk naar de tweede stad van dit fascinerende land. Onderweg een groen, heuvelachtig landschap. Bossteppe en steppe, zo leert de reisgids. Maar wij filosoferen nog even over de opstelling. Klaas-Jan Huntelaar erin? Rafael van der Vaart ook? Wie gaat er dan uit?

Kharkiv: 1,5 miljoen inwoners

In een stijlvol loungerestaurant, bij de lunch, nemen we het ‘als dan scenario’ door. Stel, je bereikt toch de volgende ronde en je wint ook de halve finale, wanneer vliegen we dan weer terug naar Kiev. Immers, die voucher voor de eindstrijd ligt thuis klaar in de la… Heeft iemand die vliegprijzen trouwens al bekeken? Ander onderwerp: het eten is hier goed. Voor zeven euro krijg ik drie stukjes lam kebab. Dat is voor Oekraïense begrippen duur. Gisteravond dronken we voor nog geen drie euro drie glazen wodka plus een glas bier dat volgens B. overigens “niet te zuipen” was.

Kharkiv is een charmante mix van oost en west. Een tram, ongetwijfeld ook al ingezet tijdens het communistisch regime, die langs een McDonald’s gevestigd in een hoekpand in Sovjetstijl rijdt. Dat werk. Een in brons gegoten Lenin kijkt uit over het immense Svobody Square en ziet een feestende oranjemassa op het plein van de vrijheid. Dit is de UEFA Fan Zone. Niet aan ons besteed. Als je de mobiele frietkraam ‘Amsterdam Snacks’ ziet, weet je eigenlijk al genoeg. Nederlanders in het buitenland: uiteindelijk willen ze het liefst, net als thuis, allemaal een frikadel of kroket.

In het nabijgelegen Shevchenko Park, op een bankje in de schaduw, bereiken we in grote lijnen overeenstemming over de opstelling. Om de hoek bij het Metalist Stadion, thuishaven van FC Metalist Kharkiv, dineren we bij hetzelfde restaurant als voor de wedstrijd tegen Duitsland. De eigenaresse herkent ons nog en komt ons begroeten. Ze wenst ons succes.

De vriendelijke mensen maken deze trip. Vanmiddag nog geholpen in de metro door twee studentes. Als je maar blijft lachen en met handen en voeten uitlegt wat je bedoelt, komt er vroeg of laat altijd een antwoord. Dan blijkt zelfs de meest stug uitziende Oekraïner een paar woorden Engels te kennen. Bij de eerste hap gegrilde groenten vragen we ons af of Cristiano Ronaldo vanavond in vorm zal zijn? Nee, in een wonder van Kharkiv hebben we nooit willen geloven.