Philharmonie, een ontwerp van architect Claude Vasconi, in de Luxemburgse Europawijk Kirchberg.

LUXEMBURG, 6 MEI 2007. Op het knusse Gare Centrale van Luxemburg-stad houdt een trein met piepende remmen halt. De zijkant van de eerste wagon is beplakt met een langwerpig blauwe poster, daarop in witte letters ‘Luxembourg et grande region’ en in het zwart ‘capitale europeenne de la culture 2007’. Het hert, het herkenningsteken van Luxemburg in dit bijzondere jaar, is in vijfvoud aanwezig en onderaan staat het internetadres: www.luxembourg2007.org.

Les 1: als je cultuurhoofdstad bent, moet je dat ook willen laten zien. En Luxemburg láát het zien. Als enige land in Europa draagt het de titel voor de tweede keer. Verschil met 1995: dit jaar wordt de hele regio betrokken bij het ruim 450 evenementen tellende programma, tot aan de aangrenzende regio’s Lotharingen in Frankrijk en Rheinland-Pfalz en Saarland in Duitsland toe.

In Luxemburg-stad is het onontkoombaar. De belangrijkste winkelstraat, Grand Rue, is één groot uithangbord. Aan de lantaarnpalen hangen blauwe vlaggen met daarop de al eerder gememoreerde tekst. Op elke straathoek is er wel een bord of kunstwerk dat de bezoeker attent maakt dat er hier iets bijzonders gebeurt. In elk café of restaurant liggen folders met informatie over specifieke activiteiten in het kader van culturele hoofdstad.

Het maandelijkse city magazine ‘Rendez-Vous’ is gratis af te halen bij de recepties in de grotere hotels. Daarin zit een handig uitneembare maandkalender met op datum een overzicht van exposities, theatervoorstellingen en feesten, plus plattegrond en adressen van musea en andere veelbezochte instellingen.

Natuurlijk, hier draait het allemaal om. Reclame maken voor de stad. Laten zien wat je op cultureel gebied waard bent. Profiteren van de voorspoed die zo’n eretitel – in de meeste gevallen dan toch – met zich meebrengt. Op een slimme manier de van oudsher toeristische troeven, zoals de oude stad met zijn 23 kilometer aan Kazematten die op de Unesco-werelderfgoedlijst staat, en het Palais Grand-Ducal, nog eens extra in de schijnwerpers zetten.

Luxemburg-stad: 80.000 inwoners

Het hart van Luxemburg 2007 zijn de ‘Rotonden’, twee gerestaureerde voormalige spoorwegwerkplaatsen uit 1875. Ze liggen achter het centraal station in de wijk Bonnevoie die de laatste jaren een grondige opknapbeurt geeft gekregen. In deze opvallend ronde gebouwen met een diameter van 52 meter worden wisseltentoonstellingen gehouden en dient ‘Rotonde 2’ met name als broedplaats voor jonge creatievelingen.

Luxemburg probeert ook de aandacht te vestigen op de nieuwe dingen. Kirchberg wordt al snel de ‘Europawijk’ genoemd. Logisch, want op dit plateau op ongeveer vijf autominuten rijden van het centrum, liggen gebouwen van de Europese Unie. Maar Kirchberg is inmiddels zo veel meer. Niet voor niets is de ambitie om uit te groeien tot ‘skyline van Luxemburg’. Wie vanuit een willekeurige plek in het oude centrum van Luxemburg omhoog kijkt, kan zich daar iets bijvoorstellen. De veelal moderne torens, gebouwd op een rots, reiken welhaast tot de hemel. Bouwkranen bepalen de rest van het aangezicht.

Publiekstrekkers zijn de nieuwe concertzaal Philharmonie van de Franse architect Claude Vasconi, met zijn opvallende hoge witte pilaren, die volgens een artikel in De Volkskrant nog het meest lijkt op een “buitenaards ruimteschip dat hier per ongeluk is geland”. Honderd meter verderop ligt het nieuwe Museum voor Moderne Kunst (MUDAM) dat is neergezet op de resten van het Fort Thüngen uit 1732. Architect is Ieoh Ming Pei, de man die ook de glazen piramide van het Louvre in Parijs ontwierp.

Maastrichtenaren die in Luxemburg zijn geweest, zullen onmiskenbare overeenkomsten zien. Net als Maastricht is Luxemburg een kleine historische stad met allure, grandeur en een mondaine uitstraling. Zodoende komen beide steden aan een ‘grote naam’. Een naam die kan helpen om zoiets triviaals als de organisatie van de Culturele Hoofdstad van Europa binnen te halen.

Dit verhaal is gepubliceerd in het boek ‘Maastricht, waarheen? Momentopname van een metamorfose’ (2007) van Branko Eijssen en is te lezen op http://metamorfosemaastricht.blogspot.com/