Grossmarkthalle van Frankfurt in de wijk Ostend. Het complex uit 1928 wordt in 2014 de thuishaven van de Europese Centrale Bank.

FRANKFURT AM MAIN, 19 OKTOBER 2009. Je zou een verhaal over Frankfurt am Main kunnen beginnen met een impressie van ’s werelds grootste boekenbeurs, de Buchmesse. En beschrijven hoe, op de eerste publieksdag, honderden mensen tegelijk de S-Bahn uitstormen richting kassa’s. Hoe zij – bedwelmd door de geur van 400.000 boeken – elkaar voor de voeten lopen in de enorme hallen van het congrescentrum. 300.000 bezoekers in vijf dagen. Als boekenliefhebber moet je dit evenement een keer gezien hebben.

Je kunt ook lang uitweiden over Frankfurt als ‘Mainhattan’. Een schromelijk overdreven bijnaam natuurlijk. Wie ooit in New York’s Manhattan is geweest, weet dat Frankfurt daarbij vergeleken een dorp is. Maar toch. Wolkenkrabbers domineren de skyline. De Commerzbank, een ontwerp van sir Norman Foster, is met 299 meter het grootste kantoorgebouw op het Europese vasteland. Hoe dan ook, gebouwen zoals De MesseTurm, Dresdner Bank, Main Plaza en de Westhafen Tower bepalen het gezicht van Frankfurt.

En om de veelzijdigheid van Frankfurt te benadrukken, zou je ook nog ruim aandacht kunnen besteden aan het verleden van de stad. Voor de oorlog was de middeleeuwse Altstadt van Frankfurt de grootste in zijn soort. Na de bommen en granaten is daar nog maar weinig van over. Alleen rond de kathedraal en de met kasseien geplaveide Römerberg, een plein in de Innenstadt, staan nog oude vakwerkhuizen overeind.

Frankfurt: 655.000 inwoners

Maar laten we het daar niet over hebben. Frankfurt kiest nadrukkelijk voor de toekomst, zonder overigens het verleden uit het oog te verliezen. Aan de zuidoever van de rivier de Main, is de Schaumainkai gedoopt tot Museumsufer. Hier hebben de laatste jaren, onder andere het Deutsches Architektur Museum en het Städel Museum, voor een toeloop gezorgd van toeristen naar de hippe wijk Sachsenhausen.

Ook aan de noordkant van de Main kun je kilometers lang langs het water flaneren. Het is stedelijke herontwikkeling in optima forma. Er zijn kleine parkjes aangelegd, speelplekken voor kinderen, de grasvelden zijn met name in de zomer een paradijs voor zonaanbidders en op de vele bankjes kun je even ontspannen.

Loop via de Untermainkai in het Bahnhofsviertel en de Mainkai in de Innenstadt verder naar stadsdeel Ostend. Hier stuit je op de kolossale Grossmarkthalle, een voormalige markt voor groenten en fruit. Het gebouw uit 1928 is 220 meter lang en 50 meter breed en 17 tot 23 meter hoog; in totaal 13.000 vierkante meter. Het kost je ruim twintig minuten om een rondje te lopen om het sinds juni 2004 gesloten complex.

Een nieuwe functie creëren voor oude, industriële gebouwen is niks nieuws. Het gebeurt tegenwoordig in elke stad die zichzelf op cultureel gebied hoog acht. Maar dit is een klus van buitencategorie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het gebouw van architect Martin Elsaesser gebruikt als centraal punt voor het deporteren van Joden. Over een jaar of vijf moet hier het nieuwe hoofdkwartier van de Europese Centrale Bank (ECB) verrijzen.

Het Oostenrijkse architectenbureau Coop Himmelb(l)au, onder meer bekend van BMW Welt in München en Groninger Museum, heeft de internationale ontwerpwedstrijd gewonnen. Tussen de Grossmarkthalle en de Main wordt een kantoorcomplex van 180 meter gebouwd. Uiteraard blijft de immense hal zelf overeind.  De ECB vestigt hier het bezoekerscentrum, een restaurant en conferentieruimtes. Landmark nummer zoveel voor Frankfurt, maar dit wordt een hele bijzondere.

De enorme Grossmarkthalle, gezien van de zuidelijke Main-oever.