NEW YORK, 16 OKTOBER 2010. Op de hoek van Gansevoort Street en Washington Street kijkt een model sexy in de lens van de camera. Het is hard werken bij windkracht 4. Dan wordt zelfs omkleden een worsteling van jewelste. Vier assistentes zijn nodig om het blonde meisje in een andere jas te hijsen. Zelf doet ze niks, overigens. Stel je voor. Energie verspillen zou wel eens ten koste kunnen gaan van haar zoveelste zwoele blik die ze straks in de richting van de fotograaf moet werpen.

Het is een merkwaardig tafereel onder de felle ochtendzon, in Meatpacking District van Manhattan. Vooral omdat eigenlijk niemand oog voor haar heeft. De aandacht van de stroom mensen gaat uit naar een stalen trap, die ruim negen meter de hoogte in gaat. Dit is het startpunt van de High Line, een openluchtpark aangelegd op een oud treintraject, waar vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw wagons op en af rijden om de pakhuizen te bevoorraden. De laatste trein, met bevroren kalkoenen aan boord, houdt in 1980 halt.

De natuur is daarna bijna 25 jaar lang de baas over het spoor, dat 2,3 kilometer noordwaarts door de chique wijk Chelsea loopt. Gras en planten zorgen voor wildgroei, insecten en vogels voeren de regie. Het daarop volgende scenario laat zich makkelijk voorspellen: woningeigenaren reppen van verloedering en maken zich sterk voor afbraak, inwoners van Chelsea komen in opstand en na een jarenlange strijd beslist de rechtbank in 2002 dat de High Line New York’s eerste ‘park in de lucht’ moet worden.

Daar moet iedereen die de stad bezoekt dankbaar voor zijn. Sinds vorig jaar zomer is het eerste deel van het traject afgerond. Het loopt van 14th tot 23rd Street. De opdracht van de Nederlandse landschapsarchitect Piet Oudolf, ontwerper van de beplanting, luidt: breng het verwilderde karakter van het verlaten spoor terug. Het uiteindelijke resultaat is een feest voor je zintuigen. Het park biedt een compleet andere kijk op de stedelijke omgeving.

New York: 8,2 miljoen inwoners

In de wandelpaden en tussen het gras zijn stukken oude treinrails verwerkt. Stroken beton en beplanting wisselen elkaar af. Als je de trap oploopt, slaat de verbazing meteen toe. Het viaduct loopt na honderd meter onder een foeilelijk woongebouw door en een paar honderd meter verderop, tussen 15th en 16th Street, doorkruist het de statige voormalige Nabiscofabriek, waar in 1912 het eerste Oreo-chocoladekoekje werd gemaakt.

De promenade verandert telkens van karakter. De verrijdbare houten ligstoelen over de rails in het pad zijn een succesnummer in de zomer. De omgeving doet de rest. Het uitzicht over de Hudson-rivier, met Chelsea Piers op de voorgrond, wordt hier niet belemmerd door hoogbouw. Het pronkstuk van de eerste sectie kom je tegen bij 17th Street. Door drie glazen ramen met trendy zwarte kozijnen kijk je vanuit een verzakt amfitheater recht op de drukke verkeersader 10th Avenue. Je staat op deze plek op gelijke hoogte met de stoplichten.

Verderop kleurt het weidelandschap het laatste toegankelijke stuk High Line. In de verte zie je de top van het Empire State Building. Bij 23rd Street, waar Chelsea’s gallery district begint, is het hek op slot. Volgens Oudolf, die samen met James Corner Field Operations en architecten Diller Scofidio + Renfro verantwoordelijk is voor het totale ontwerp, is de High Line een voorbeeld van een nieuwe trend in de landschapsarchitectuur: duurzaamheid. Er wordt alleen ingegrepen als het nodig is, de natuur kan gewoon zijn gang gaan.

De tweede sectie, van 23rd tot 30th Street, gaat nog dit jaar open voor het publiek. De prestigieuze High Line is nog lang niet af. Het derde deel, tot aan 34th Street, is nog in ontwikkeling. Aan de zuidkant, bij de ingang aan Gansevoort Street, moet in 2015 een dependance komen van Whitney Museum of American Art, een toonaangevend instituut dat in een markante grijze kubus huist aan Madison Avenue. De Italiaanse architect Renzo Piano ontwerpt de nieuwbouw.

Maar het park op een treinviaduct heeft geen ‘starchitect’ – of een model dat opzichtig loopt te poseren – nodig om de aandacht permanent vast te houden. De High Line is nu van de New Yorkers en van haar tijdelijke inwoners, die in alle actuele reisgidsen kunnen lezen over dit nieuwe, bijzondere stukje stad. Succes gegarandeerd.