Europa’s grootste expo: Out of Storage in de Toonzaal van de Timmerfabriek.

MAASTRICHT, 25 JUNI 2011. Wie nietsvermoedend timmerfabriek.nl intikt op internet omdat hij heeft gehoord dat daar het grootste museum van Europa tijdelijk is gevestigd, komt uit bij Timmerfabriek Waardepolder B.V. Een bedrijf uit Haarlem dat zich aanprijst als “uw partner in productie en toelevering van hoogwaardige houten, kozijnen, ramen, deuren, speciaal lijstwerk en vakwerk balkon- en traphekken”.

De voormalige timmerfabriek, een van de oudste complexen (bouwjaar 1905) van het voormalige aardewerkconcern Sphinx in Maastricht heeft geen eigen website. Is dat vreemd? Misschien een beetje als je bedenkt dat het onbescheiden naar voren wordt geschoven als het kloppend culturele hart van Zuid-Limburg en de Euregio, in de veronderstelling dat de naam ook ver daarbuiten nog doorklinkt.

Maar vooralsnog is de Timmerfabriek een lege huls. Al jarenlang onderwerp van discussie en controverse. Beschouw de Timmerfabriek als een verwaarloosde vrouw. Ook al is haar schoonheid onmiskenbaar. Aan het einde van de Boschstraat, bij binnenhaven ’t Bassin, wacht ze zo verleidelijk als ze kan op de ridder op het witte paard die haar zal beminnen en de hoffelijke behandeling geeft die zij verdient.

Haar lot is ongewis. De aangekondigde cultuurbezuinigingen van het kabinet Rutte verlamt de beslissingsmakers die haar een metamorfose hebben beloofd. Wethouder Jacques Costongs van Maastricht kondigt eind mei aan dat de plannen voor de Timmerfabriek voorlopig weer de ijskast in moeten. Het voornemen om onder meer filmhuis Lumière, Huis van Bourgondië en Toneelgroep Maastricht hier onder te brengen is tot nader order opgeschort. Costongs wil eerst en vooral het gevecht aangaan met staatssecretaris Halbe Zijlstra die vindt dat de sector best met 200 miljoen euro minder kan.

Maastricht: 118.000 inwoners

Zet één voet over de drempel en je weet waarom mensen vaak op slag verliefd worden op dit rijksmonument. Vandaag, tijdens de opening van de expositie Out of Storage, toont de Timmerfabriek eindelijk haar ware gezicht. Voor eventjes, maar lang genoeg om de harten van de bezoekers te veroveren. Tot en met 28 december ontfermt zij zich over ongeveer 350 kunstwerken van tweehonderd kunstenaars uit de collectie van het Fonds Régional d’Art Contemporain (FRAC) uit Duinkerken.

In Maastricht schreeuwen ze het van de daken: creaties van Soll LeWitt en Andy Warhol zijn te bewonderen in het grootste tijdelijke museum van Europa! Ze hebben een passend decor gekregen in de Timmerfabriek met haar prachtige industriële hallen, een negentiende eeuwse spierwitte toonzaal en een tuin die bij de tentoonstelling betrokken is. Elke stad met culturele ambities zou een moord doen voor een gebouw met zoveel potentie en allure, waar ruimte en licht bovendien in overvloed aanwezig zijn.

Initiatiefnemer Guus Beumer, dit jaar curator van de Biënnale in Venetië en directeur van kunstcentrum Marres en NAiM/Bureau Europa in Maastricht, laveert vakkundig tussen de ruim zeshonderd nieuwsgierige cultuurliefhebbers. Een handje hier, een knuffel daar, een kus voor intimi. Als iemand gelooft in de magie van deze bijzondere plek is hij het wel. Volgens Beumer is de Timmerfabriek een internationale A1-locatie waar je zelfs het MoMa in New York voor zou kunnen interesseren om er een dependance te beginnen.

Hoe dan ook, de Timmerfabriek speelt een cruciale rol in aanloop naar het bidbook dat ervoor moet zorgen dat de kandidatuur voor Maastricht Europese Culturele Hoofdstad 2018 wordt verzilverd. Maar vooralsnog gaat niets vanzelf. Tot twee keer toe dreigt de tentoonstelling te mislukken. Eerst is er de kredietcrisis. Daarna trekt een financier zich terug uit de Wijk Ontwikkelings Maatschappij die Belvédère, de buurt rond de Timmerfabriek, herstructureert. Pas in april zet het stadsbestuur alle lichten op groen.

In aanloop naar de opening moet her en der, door de overvloedige regenval, nog een lekkage worden gedicht. Het projectteam van Out of Storage ziet de warme zomerse dagen met enige vrees tegemoet. Bij gebrek aan goede ventilatie kan de temperatuur binnen stijgen naar subtropische waarden. De sterk verwaarloosde vrouw heeft nu even een mooie jas aan, maar een griepje ligt altijd op de loer. Welke dokter geeft haar het juiste medicijn?