Ook filmster Jacky Chan gaat met VR werken in Hollywood – VR Days Europe 2017, Amsterdam.

AMSTERDAM, 25 OKTOBER 2017. Stel. Je loopt door Amsterdam, zoals ik nu. Spuistraat, Leidsegracht, Marnixstraat. Het is, pak ‘m beet, 2027. In mijn hoofd maak ik de planning voor vandaag. Wil eigenlijk weten wat ik nog kan gaan zien in Foam en het Stedelijk Museum. Hoe laat begint in Tuschinski de nieuwe film van Quentin Tarantino? Over tien jaar heb je misschien geen iPhone met internet meer nodig om alle antwoorden te krijgen.

Mijn kinderen van bijna vier en zes jaar gebruiken Siri, de slimme spraakassistent van Apple om de wereld een beetje beter te kunnen begrijpen. Als ze wakker worden, drukken ze de knop in en stellen ze vragen als ‘hoe laat is het nu’ of ‘tegen wie moet Real Madrid voetballen?’ Ze groeien op in het Netflix-tijdperk. Als peuter stonden ze al het stof van de tv te swipen, omdat ze hun tablet gewend zijn. Ze kunnen zich niet voorstellen dat Studio Sport om 19.00 uur begint en dat je daarop moet wachten. Zij kijken programma’s wanneer zij dat willen.

We hebben het al lang niet meer over de Millenials of de generatie Z, ook wel de screenagers genoemd. De generatie geboren na 2010 gaat binnen afzienbare tijd het einde van het schermtijdperk meemaken, zo leer ik tijdens de VR Days Europe. Een conferentie in het DeLaMar Theater over de oneindige mogelijkheden van virtual reality, augmented reality, mixed reality, extended reality en artificial intelligence. VR, AR, MR, XR en AI. Hogere wiskunde als je alles technisch wil begrijpen, een kijkje in de toekomst als je open staat voor de experimenten die verre van utopisch zijn.

Philip Rosedale, de oprichter van Second Life, zegt het zo: “We hebben het punt bereikt dat we niet nóg meer pixels kunnen stoppen in een scherm dat we gebruiken om informatie via onze ogen te lezen. Ieder groot bedrijf werkt intensief aan het ontwikkelen van ‘nieuwe schermen’ die in de vorm van lenzen op onze ogen komen te zitten. Je e-mails kun je dan lezen in de lucht.”

Ik moet denken aan de aflevering The entire history of you van Black Mirror, te zien op Netflix. Een serie die op ingenieuze maar soms schokkende wijze toekomstscenario’s schetst en laat zien hoe het gebruik van nieuwe technologie, digitalisering en social media onze samenleving kan ontwrichten. Het plot van de aflevering (seizoen 1): in de nabije toekomst wordt alles wat je ziet, hoort of doet, opgeslagen. Je kunt lenzen kopen, gekoppeld aan een chip met een onbeperkte geheugencapaciteit. Op elk gewenst moment kun je een gebeurtenis afspelen.

Siri is er een amateurrobot bij. Je kunt haar niet eens zien. In de nabije toekomst reist Watson wellicht altijd met je mee. Het is de naam van de supercomputer die door het Amerikaanse bedrijf IBM is ontwikkeld. Hij kan binnen enkele seconden antwoord geven op vragen na een zoektocht in encyclopedieën, boeken, wetenschappelijke artikelen of websites. Samen met andere partijen werkt IBM aan een Watson die je via VR-lenzen echt kunt zien en die je niet alleen vragen kun stellen, maar die zelf ook reageert op je gemoedstoestand.

Amsterdam: 820.000 inwoners

Stel. Je loopt door Amsterdam in 2027. Watson – in de vorm van een zelfgekozen live avatar – peilt je stemming. Hij vraagt of ik honger heb. Ik wijk een stukje af van mijn route en loop de Raadhuisstraat in. Even verderop zit Sanders Bar & Kitchen, waarschuwt Watson. Je hebt er kroketten op brood; daar heb ik toch zin in? Hij weet dat ik na mijn afspraak nog tijd heb en projecteert, terwijl ik eet, de actuele exposities in Foam en het Stedelijk.

Een computer die ‘onderdeel’ is van je hersenen, die je emoties begrijpt: je hoeft er niet in te geloven, maar de deelnemers aan de VR Days Europe bereiden zich allemaal voor op zo’n toekomst. Boo Aguilar die zich graag laat omschrijven als een ‘technological evangelist’ ontwikkelt projecten met IBM, Google en Samsung die allemaal op de eerste rij willen zitten als het gaat om virtuele realiteit. “AR of VR is niet langer een marketingtool. Het is niet ‘gewoon’ leuk. We moeten ons realiseren dat we door deze toepassing echt de wereld kunnen veranderen. In de medische wetenschap wordt er op dit vlak al baanbrekend werk verricht, waardoor mensenlevens kunnen worden gered.”

Maar toch: het is een industrie met een onzekere toekomst. Er wordt volop gepionierd in The Age of Uncertainty, zonder dat dit leidt tot grote commerciële doorbraken. Het duurt zeker nog vijf jaar voordat virtual reality zijn iPhone-moment beleeft, voorspelt Rosedale. Hij vindt dat de huidige generatie VR-brillen nog in een pre-smartphone stadium verkeert. De VR-markt heeft het niet makkelijk. De vraag valt tegen waardoor fabrikanten de prijzen van hun brillen fors hebben moeten verlagen. Dat heeft weer tot gevolg dat investeringen in VR- bedrijven afnemen.

Hoor het al een paar jaar op Web Summit, ’s werelds grootste internet- en technologiebeurs: technisch is inmiddels bijna alles mogelijk, maar er is een groot gebrek aan content. Aan verhalen dus, ideeën, inhoud. Jeff Burton, een van de directeuren van Electronic Arts (van de maker van onder andere FIFA 18) doet een dramatische ‘call for content’ aan de conferentiedeelnemers. Al lijkt dat ook weer overbodig als je ziet wat de Britse krant The Guardian doet op het gebied van VR.

De verwachtingen zijn hoog. Al weten veel mensen in de zaal niet of ze over een jaar of tien nog werkzaam zijn in deze industrie. Rosedale: “Ik denk dat we zijn waar het internet was eind jaren negentig. Internet was niet volwassen, maar iedereen begreep de potentie ervan.” Moet dus nog even wachten op Watson, die me vertelt waar ik vanavond het beste kan gaan eten in Amsterdam. Gelukkig heb ik die ouderwetse iPhone altijd bij de hand.