Deze slideshow vereist JavaScript.

ROTTERDAM, 3 OKTOBER 2017. Mijn mooiste foto maakte ik in de jungle van Cambodja, binnen de muren van tempelcomplex Angkor Wat. We zien tientallen monniken in rood-oranje gewaden die uitrusten aan de rand van een dieper gelegen waterplas. Sommigen wassen zich, anderen staren voor zich uit op rotsblokken. Eén monnik kijkt, op het moment dat ik afdruk, recht in de lens van de camera. Een tafereel dat ik onbespied dacht te kunnen vastleggen, wordt zo min of meer doorbroken. Maar hierin schuilt juist ook de kracht van de foto.

Een sterk beeld heeft ‘stopkracht’, zo leerde ik van docent Wim Honders, expert in beeldcommunicatie: je blik wordt ernaar toe gezogen en blijft hangen. Ik dénk tenminste dat dit mijn mooiste foto is. Misschien niet de beste, misschien niet de meest waardevolle, maar hoe kun je dat überhaupt objectief afwegen in dit digitale tijdperk? Ik heb honderden foto’s op mijn telefoon, via de opslagruimte van Google bewaar ik er nog eens vele duizenden. Dierbare herinneringen die je bij een eventuele brand minder snel kwijtraakt dan al die papieren beelden, verzameld in albums op zolder.

Voor zijn levenswerk ‘Genesis’ reist de Braziliaanse fotograaf Sebastião Salgado ruim acht jaar de aarde rond om wilde dieren en volkeren te fotograferen die ver van de moderne maatschappij leven. Wereldwijd zien 3,5 miljoen mensen zijn tentoonstelling in onder meer New York en Parijs. Het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam heeft al 40.000 belangstellenden over de drempel gehad voor de expositie. Met zijn foto’s wil hij de kijker doen inzien dat de mens de planeet moet beschermen.

Met verbazing luister ik naar voormalig nieuwslezeres en tegenwoordig fulltime fotografe Sascha de Boer, die de audiotour heeft ingesproken. Ze vertelt dat Salgado voor ‘Genesis’ tienduizend foto’s heeft gemaakt. Analoog, welteverstaan. Op het moment dat hij ergens is, kan hij niet even op zijn camera kijken of alles erop staat zoals hij dat voor ogen heeft. Pas bij thuiskomst ziet hij het eindresultaat. Hij moet dus volledig vertrouwen op zijn vakmanschap. Je kunt het je nauwelijks voorstellen in een tijdperk dat wordt gedomineerd door de meest geavanceerde technologie.

Rotterdam: 623.000 inwoners

Als je dit weet, zijn de ruim tweehonderd zwart-witbeelden van een verbluffende kwaliteit. Je kunt er uren naar kijken. Wat ik ook doe. Op dit soort momenten ben ik blij dat ik in Nederland woon. Een fotoland bij uitstek met vijf kunstacademies met afdelingen fotografie en vier fotomusea, twee in Amsterdam (Foam en Huis Marseille), Fotomuseum in Den Haag en mijn favoriet, in Rotterdam.

Vier instellingen op nog geen honderd kilometer van elkaar in de Randstad. In het buitenland kijken ze er met jaloezie naar. En dan te bedenken dat tot 1999 fotografie vooral een afdeling was in de grotere musea, zoals het Stedelijk en het Rijks. “Fotografie is een vorm van voyeurisme”, stelde Wim van Sinderen, conservator in Den Haag, in 2013 in een interview met Vrij Nederland. En ik mag graag geloven dat er in elk mens een voyeur schuilt.

Aan de Wilhelminakade in Rotterdam komt de fotoliefhebber bij het vervullen van die bewuste of onbewuste behoefte zelden bedrogen uit. Het is de prettige combinatie van stad – al is het in het experimentele Rotterdam nog steeds een beetje overdreven om de Kop van Zuid met Manhattan te vergelijken – en locatie. Het Nederlands Fotomuseum is gevestigd in ‘Las Palmas’, een voormalige werkplaats van de Holland-Amerikalijn. Het gebouw uit 1953 werd tien jaar geleden geopend na een verbouwing en opknapbeurt van 25 miljoen euro. De industriële uitstraling is bewaard gebleven.

Kijk naar die fantastische beelden van Sebastião Salgado. Stuk voor stuk weten ze te ontroeren. Zoals goede foto’s dat eigenlijk behoren te doen. Stopkracht, inderdaad. In dat licht zal ik voorzichtig zijn met het uitroepen van mijn mooiste of beste foto. Die blijf ik eerst en vooral in Rotterdam zien.