MAASTRICHT, 31 DECEMBER 2020. Wat als COVID-19 er niet was geweest? Dan hadden we in 2020 de liefde gevierd in New York, een EK voetbal beleefd in verschillende Europese steden en talloze andere citytrips gemaakt. Maar 2020 was, helaas, wél het jaar van COVID-19. Dus gingen we wat minder vaak op reis, en zochten we het dichtbij huis.

1 BOULOGNE SUR MER – NAUSICAÁ (FRA). In het grootste aquarium van Europa, Nausicaá in Boulogne sur Mer, is veel aandacht voor maatschappelijke thema’s als klimaatverandering en vervuiling. Eet thuis en in een restaurant verantwoorde zee-producten zonder schade te berokkenen aan de oceanen en de biodiversiteit: dat is de boodschap tachtig meter verderop, aan de overkant van de straat, bij sterrenrestaurant La Matelote. Een prachtig verhaal dat je kinderen mee kunt geven als je hier gaat eten.

2 ESSEN – BALDENEYSEE (DUI). Op een warme zomerdag, als je in Essen weer je rondje langs het indrukwekkende Zeche Zollverein – de Eiffeltoren van het Ruhrgebied – hebt gemaakt, bel dan naar Mohamed Chhima Bicycle Rental en zak af naar de Baldeneysee. Huur een tandem en fiets door de bossen, langs terrassen, stranden en prachtige villa’s aan dit grote stuwmeer in het zuiden van de stad. De paden deel je met de wandelaars. De muziek uit de speakers van de trendy cafés op de kilometers lange route verhogen meteen het vakantiegevoel.

3 ZÜRICH – FIFA MUSEUM (ZWI). Ja, het klopt. Foto’s van de van corruptie verdachte Sepp Blatter en Joao Havelange hangen doodleuk in de eregalerij. Inderdaad, een half jaar na de opening (februari 2016) moest de museumdirecteur vertrekken vanwege tegenvallende bezoekcijfers. En in de filmzaal kun je Arjen Robben nog steeds dé kans op de wereldtitel in 2010 zien missen, tegen Spanje. Maar ach, wat zou het? In dit FIFA-museum in het heerlijke Zürich draait alles om voetbal. En dan is het al snel goed natuurlijk.

4 KIEL – UNIVERSITÄTSKIRCHE (DUI). Van buiten lijkt het een door midden gezaagde piramide. Het kruis op de top verraadt welke functie het gebouw werkelijk heeft. De kleurrijke raampjes die één geheel vormen zorgen binnen voor een heuse wow-ervaring. Eentje die ik normaal niet zo snel in een kerk zou hebben. De Universitätskirche van Kiel staat symbool voor de verrassend leuke stad die je tegenkomt op weg naar Denemarken, en waar de sporen van de Olympische Spelen van 1936 en 1972 nog duidelijk zichtbaar zijn.

5 BERLIJN – FLUGHAFEN TEGEL (DUI). In de oorspronkelijke plannen was het de bedoeling luchthaven Tegel van Berlijn te sluiten op 3 juni 2012, als het nieuwe vliegveld Berlin Brandenburg open zou gaan. Dat gebeurde pas op 31 oktober 2020, ruim acht jaar en een slordige 4 miljard euro later. In de wetenschap dat het wel eens de laatste keer zou kunnen zijn, geniet ik met een glimlach in januari van de chaotische en geïmproviseerde vertrek- en aankomsthallen waar je op een harde picknickbank op je vliegtuig wacht.  

6 ROTTERDAM – MAASTUNNEL (NED). Als je veel van wat Rotterdam zo aantrekkelijk maakt al een keertje hebt gezien en de mooie nieuwe cultuur- en architectuurprojecten nog een paar jaar duren voordat ze gereed zijn, wat kun je dan nog doen? Zak dan af naar de gerestaureerde en heropende Maastunnel, een rijksmonument, 20 meter onder NAP en voor het eerst voltooid in oorlogsjaar 1942. Ook de garagegebouwen, op Zuid aan de Doklaan en op Noord aan de Baden Powellaan zijn prachtig opgeknapt.

7 BOTTROP – TETRAEDER (DUI). Even een geheimpje verklappen. Ik heb een bucketlist, alleen voor het Ruhrgebied. De Industriekultur is er onuitputtelijk, zo lijkt het wel. Het duurt even, maar na een jaar of twintig de grens over rijden, kun je behoorlijk wat afstrepen. Na een steile klim (zeker een kwartier flink afzien à 10%) mag ook eindelijk uitkijktoren Tetraeder van de lijst. Als je goed kijkt, bij onbewolkt weer (en je moet geen hoogtevrees hebben), kun je zelfs het stadion van Schalke in Gelsenkirchen zien.

8 HERFORD – MARTa (DUI). Frank Gehry, de man die industriestad Bilbao weer op de kaart zet met zijn Guggenheim en Los Angeles een iconische Walt Disney Concert Hall schonk, heeft zijn ontwerp van MARTa Herford ooit een ‘nice little building’ genoemd. Hoe dit Gehry-museum in Herford, een provinciestad met nauwelijks 70.000 inwoners in Noordrijn-Westfalen, terecht is gekomen? Simpel. Dit is het centrum voor de Duitse meubelindustrie. Niet voor niets staat MARTa voor Möbel, Art en ambiance.

9 DEVENTER – STADHUIS (NED). Het nieuwe stadhuis van Deventer is een fraai, hedendaags palazzo. Zo typeerde de Volkskrant (2016) het gebouw van Neutelings Riedijk Architects, ingeklemd tussen de historische gebouwen, aan het Grote Kerkhof. Verspreid over de houten buiten- en binnengevel hangen gegoten aluminium roosters. Het zijn uitvergrotingen van teen- en vingerafdrukken van 2.264 inwoners van de stad. De werktitel van de architecten was ‘Bologna aan de IJssel’. Het stukje Italië in Deventer, dat kwam er. En hoe.

10 OSNABRÜCK – FELIX-NUSSBAUM-HAUS (DUI). De Amerikaanse architect Daniel Libeskind is een kind van een Holocaust-overlevende. Wat dat betekent, voel je als je door zijn Jüdisches Museum in Berlijn loopt. In Osnabrück staat het Felix-Nussbaum-Haus, een museum geheel gewijd aan de schilderijen van de Joodse kunstschilder Felix Nussbaum die werd vermoord in de Tweede Wereldoorlog. Dit ontwerp van Libeskind voelt op veel plekken binnen en buiten net zo aan als zijn icoon in Berlijn.