MOSKOU, 1 JULI 2018. Het zweet op zijn gezicht loopt in straaltjes van kruin naar kin. De oerkreet draagt bij aan de orkaan van geluid, aangedreven door 78.011 uitzinnige fans die zich nauwelijks realiseren wat hier zojuist is gebeurd. Ze kunnen alleen maar schreeuwen, huilen, dansen. Mijn achterbuurman Igor, laten we hem zo noemen, kust zijn rode shirt. En nog eens. En nog eens.

In het majestueuze Luzhniki, een stadion dat zijn gelijke in de wereld nauwelijks kent, heeft Rusland elf ideeënloze Spanjaarden na strafschoppen hulpeloos achtergelaten. Met een groot spandoek met daarop de tekst ‘wij spelen voor jullie’ wordt een van de grootste overwinningen in de Russische voetbalgeschiedenis bejubeld. Over vijf dagen lonkt plotseling de halve finale van het wereldkampioenschap.

Het is half acht ’s avonds in Moskou. We vieren een prachtig feest in Luzhniki, en straks ongetwijfeld ook in de stad. Dit is er weer een. We hoeven niks tegen elkaar te zeggen om dat te begrijpen. Net zoals ik zijn B. en C. verwoede verzamelaars van mooie voetbalherinneringen. We weten dat we opnieuw onderdeel zijn van een bijzonder hoofdstuk uit het boek dat de belangrijkste bijzaak van het leven beschrijft.

Moskou: 12 miljoen inwoners

Onbewust dwalen dan de gedachten af. Naar wedstrijden in stadions die alles bij elkaar opgeteld nooit meer uit je hoofd verdwijnen. Als je je ogen sluit, voel je weer hoe de sfeer was en waarom het een voorrecht was dat je erbij kon zijn. Dit duel kan op mijn lijstje dat nog weleens wil wisselen, maar er ongeveer als volgt uit ziet:

Stade Vélodrome Marseille, 1998: Nederland-Argentinië (kwartfinale WK Frankrijk).
Als er zoiets bestaat als voetbalesthetiek dan is het uitgevonden door Dennis Bergkamp. Hij beslist een meeslepend gevecht in de Zuid-Franse hitte door een doelpunt van zeldzame elegantie en klasse. De aanname, de kapbeweging, de afronding: pure kunst.

Amsterdam Arena, 2000: Nederland-Italië (halve finale EK Nederland en België).
Vijf penalty’s missen in één wedstrijd. Ik geloof niet dat ik ooit zo teleurgesteld een stadion ben uitgelopen. Verliezen hoort bij het leven, maar de manier waarop het Nederlands elftal deze wedstrijd (en wellicht ook de toernooiwinst) weggeeft, is voor de Oranje-fans pure horror.

Celtic Park Glasgow, 2000: Celtic-Glasgow Rangers (Schotse competitie).
Het debuut van Fernando Ricksen in een van beroemdste derby’s ter wereld, the Old Firm, tussen zijn Glasgow Rangers en Celtic. Voor hem zit ik op de tribune om verslag te doen voor VNU Media. Het eindigt in een deceptie: 6-2 verlies. Maar de sfeer is ongeëvenaard.

Westfalenstadion Dortmund, 2001: Alaves-Liverpool (finale Uefa Cup).
Een voetbalverslag maken tegen een strakke deadline is een vak apart. Dat moet je kunnen, dat moet je leuk vinden. Daar moet je ook een beetje van houden. En af en toe word je getest. Als een knotsgek scoreverloop erom vraagt, zoals de 5-4 van Liverpool tegen Deportivo Alavés.

Estadio da Luz Lissabon, 2004: Portugal-Rusland (groepsduel EK Portugal).
In eigen land verliest Portugal de openingswedstrijd tegen Griekenland. Het is alles of niks tegen Rusland. Invaller Christiano Ronaldo geeft de voorzet waaruit de beslissende 2-0 valt. Het stadion lijkt in te storten, zo hard schudt de tribune in de nok van het stadion.

Vicente Calderon Madrid, 2008: Atletico Madrid-FC Barcelona (Spaanse competitie).
Ronaldinho maakt de 0-1. Messi zit op de bank. Maar het wordt de wedstrijd van Sergio Aguëro, het Argentijnse talent van Atletico die Barcelona ontmantelt. Maar bovenal is het genieten van de pure en rauwe voetbalsfeer in het monumentale Vicente Calderón.

La Bombonera Buenos Aires, 2009 (stadiontour).
In de Nederlandse winter is er geen competitievoetbal in Argentinië. We moeten het doen met een rondleiding in La Bombonera, de thuishaven van Boca Juniors in de wijk La Boca. Hoogtepunt: het mariabeeld in de kleedkamer waar Maradona groot werd.

Estadio Centenario Montevideo, 2009 (stadiontour).
Het mooiste voetbalmuseum ligt in Montevideo, hoofdstad van het voetbalmaffe Uruguay. Het is onderdeel van het historische Estadio Centenario, décor voor het eerste WK voetbal in 1930. De karakteristieke Torre de los Homenajos is een voor fans niet te missen icoon.

Nelson Mandela Stadion Port Elisabeth, 2010: Brazilië-Nederland (kwartfinale WK Zuid-Afrika).
In de auto door donker Afrika terug naar het hotel, na een wedstrijd die voelt als een emotionele achtbaan. Het was logisch geweest om na 45 minuten vrede te hebben met een kansloze nederlaag. Brazilië is beter en agressiever. Maar wij hebben Wesley Sneijder.

Donbas Arena Donetsk, 2012: Frankrijk-Oekraine (groepsduel EK Polen en Oekraïne).
Een wedstrijd die wordt gestaakt op een groot voetbaltoernooi. Het is zeldzaam. Maar heftige onweersbuien boven Donetsk leggen Frankrijk-Oekraïne tijdelijk stil. Wat volgt is een adembenemend schouwspel in de lucht; veld en catacomben lopen onder water.

Brøndbystadion Kopenhagen, 2017: Brøndby IF-FC Kopenhagen (Deense competitie).
Voor het eerst naar een voetbalwedstrijd met je zoon. Veel beter wordt het in het leven simpelweg niet. Het vuurwerk zorgt voor een indrukwekkend rookgordijn en na afloop moet de ME in actie komen. Voor een zesjarige is dat uiteindelijk spectaculairder dan die ene goal.

Het is ver na het laatste fluitsignaal in Luzhniki, de belangrijkste sportarena in Rusland. Gebouwd in slechts 450 dagen toen er nog gesproken werd over het Lenin-stadion. Alle Russen zitten nog op hun plek. Geen carnavaleske toestanden, dat past niet bij hun ingetogen volksaard maar oprechte vreugde en trots.

Ik kijk naar achteren, in de gelukzalige ogen van Igor. Een beer van een vent. Hij geeft me een knuffel. Nee, wacht: hij slaat zijn armen om me heen en knijpt harder dan ik hebben kan. Zijn baard prikt, zijn zweet zit nu ook op mijn wang. Gelukkig laat hij los. Daarna gaat hij weer door met juichen en zwaaien. Alsof hij de loterij heeft gewonnen. Ik snap dat. Hij is onderdeel geworden van een stukje voetbalgeschiedenis.